Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας (ΠΟΥ 2011) αποκατάσταση ορίζεται ως το σύνολο των μέτρων που βοηθούν τα άτομα που αντιμετωπίζουν η ενδέχεται να βιώνουν μια αναπηρία να επιτύχουν και να διατηρήσουν βέλτιστη λειτουργικότητα σε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον .
Ο αγγλικός όρος της αποκατάστασης ,rehabilitation συχνά περικλείει και τον όρο της προσαρμογής , habilitation των ατόμων που είτε γεννήθηκαν είτε απέκτησαν πολύ νωρίς στη ζωή τους μια αναπηρία και είναι εκείνοι που θα πρέπει να διδαχθούν τους τρόπους να ξεπεράσουν ακόμα και μερικώς τις όποιες δυσχέρειες έχουν προκληθεί από την ασθένεια με σκοπό να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ανάγκες της καθημερινότητας και να αποκτήσουν τη μέγιστη δυνατή αυτονομία.
Ας δούμε όμως ποιοι είναι οι στόχοι της αποκατάστασης:
Αρχικά είναι η βελτίωση της ποιότητας της ζωής , η παροχή βοήθειας και διδασκαλίας στο άτομο προκειμένου να προσαρμοστεί στις τροποποιημένες συνθήκες της ζωής μετα την ασθένεια η το ατύχημα , ο σχεδιασμός εξατομικευμένων παρεμβάσεων και εν κατακλείδι η μείωση των επιπλοκών έτσι ώστε το άτομο να αποκτήσει το μέγιστο βαθμό λειτουργικότητας και αυτάρκειας .
Ωστόσο και ενώ ο ρόλος των γιατρών ,των φυσικοθεραπευτών ,των λογοθεραπευτών , των έργο θεραπευτών αλλά και των κοινωνικών λειτουργών είναι πλήρως καθορισμένος σε μια δομή αποκατάστασης ,αυτό δεν ισχύει για το ρολό και το έργο της νοσηλευτικής ομάδας . Αιτία αυτού του γεγονότος μπορεί να είναι αφενός μεν η έλλειψη εκπαιδευτικών προγραμμάτων για νοσηλευτές αποκατάστασης και αφετέρου η ξεκάθαρη ανάθεση αρμοδιοτήτων μεταξύ της θεραπευτικής ομάδας και των νοσηλευτών με αποτέλεσμα οι δεύτεροι να μην είναι σε θέση να ασκούν και να εφαρμόζουν το σύνολο των αρμοδιοτήτων τους.
Ένας από τους βασικούς πυλώνες στη διαδικασία της αποκατάστασης είναι οι διεργασίες της διεπιστημονικής ομάδας , έτσι και η νοσηλευτική διεργασία πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια , α) αναγνώριση του προβλήματος β) σχεδιασμός των μέτρων για την αντιμετώπισή τους γ) υλοποίηση και σχεδιασμό των παρεμβάσεων και δ) αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.
Οι νοσηλευτές σε ένα ΚΑΑ μπορεί να έχουν ρόλο συντονιστή , εκπαιδευτή ερευνητή , συμβούλου , διαχειριστή περιπτώσεων , του ειδικού η και του απλού μέλους της διεπιστημονικής ομάδας.
Ο νοσηλευτής στο ΚΑΑ έρχεται αντιμέτωπος με ιδιαίτερες προκλήσεις . Ίσως από τις πιο σημαντικές είναι πως σε αντίθεση με άλλες δομές υγείας τα αποτελέσματα της όποιας παρέμβασης γίνονται ορατά με πολύ αργούς ρυθμούς και ότι τα άτομα που φροντίζει ο νοσηλευτής δεν εναλλάσσονται με γρήγορους ρυθμούς .Επιπλέον τα άτομα με τα οποία συνεργάζεται ο νοσηλευτής πρέπει να αποδεχθούν πως η ζωή τους έχει ανατραπεί πλήρως και πως μάλιστα πολλές φορές δεν υπάρχει και περίπτωση βελτίωσης . Όλες αυτές οι συνιστάμενες μπορεί να οδηγήσουν συχνά σε επαγγελματική εξουθένωση των νοσηλευτών ,για αυτό το λόγο θα πρέπει οι ρόλοι των μελών της διεπιστημονικής ομάδας να είναι διακριτοί και ξεκάθαροι για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο αυτό.
Σαν ένας νέος σχετικά τομέας η αποκατάσταση μπορεί να προσφέρει στους νοσηλευτές που αποφασίζουν να ασχοληθούν με αυτήν ικανοποίηση και να μειώσει την αβεβαιότητα καθώς δίνει στο νοσηλευτικό προσωπικό τη δυνατότητα να εμβαθύνει γνωστικά σε διάφορους τομείς όπως πχ η γεροντολογία , η νευροπαθολογία , η δυσφαγία , η μετακίνηση ασθενών με προβλήματα του μυοσκελετικού συστήματος ,η διαχείριση του πόνου ,της ουροδόχου κύστης , του εντέρου ,οι κατακλίσεις , οι αναπηρίες , η ειδική αγωγή και η προαγωγή της υγείας.
Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα ΚΑΑ είναι χώροι όπου μπορούν να εφαρμοστούν καινοτόμες διαδικασίες και παρεμβάσεις όπως πχ μουσικοθεραπεία και θεραπεία μεσώ της τέχνης .
Κλείνοντας θα καταλήγαμε πως τα ΚΑΑ αποτελούν πεδίο πρόκλησης για τους νοσηλευτές όλων των ηλικιών και των βαθμίδων καθώς η αποκατάσταση μπορεί να αποτελέσει τη γέφυρα που μετατρέπει την απελπισία του ασθενή σε ελπίδα και την απαισιοδοξία σε θετική εικόνα για τη ζωή .
Καλιότσος Προκόπης
Γενικός Προϊστάμενος ΝΥ ΚΑΑ Θησέας
Πρόσφατα σχόλια